Μεταμόσχευση Βλαστοκυττάρων Οσφρητικού Βλεννογόνου σε Κακώσεις Νωτιαίου Μυελού

Χ. Α. ΓΩΓΟΣ (Νευροχειρουργός) – Δ. Σ. ΠΡΟΚΟΠΑΚΗΣ (Νευροχειρουργός)

Την δεύτερη αιτία θανάτου αποτελεί το τραύμα μέχρι το 2020 σε όλο τον κόσμο. Αυτοί οι τραυματισμοί δεν κάνουν διακρίσεις σε ηλικίες, φύλλο, φυλή η οικονομική κατάσταση. Στην πρώτη θέση παγκοσμίως βρίσκονται οι θάνατοι από τροχαία και σε άτομα ηλικίας 1 έως 40 ετών

στις πιο πολλές αναπτυγμένες χώρες. Στοιχεία πού επιβεβαιώνονται από τον καθηγητή της χειρουργικής του Α.Π.Θ. και από τον επίκουρο της έδρας κύριο Καμπαρούδη. Το κόστος από τραύμα είναι τεράστιο αφού αφορά το 40% των επισκεπτών των Επειγόντων στα νοσοκομεία (ΤΕΠ). Το 54% των τραυματιών αυτών είναι μεταξύ 5-15 ετών. Σε κάθε θάνατο από τραυματισμό αντιστοιχούν 19 εισαγωγές σε νοσοκομεία, 233 επισκέψεις στα ΤΕΠ και 450 επισκέψεις σε τακτικά εξωτερικά ιατρεία για την παροχή φροντίδας σχετική με την κάκωση. Το κόστος αυτό στις Η.Π.Α. υπολογίζεται σε 400 δις δολάρια το χρόνο. Από τις κακώσεις αυτές στον Ελλαδικό χώρο προστίθενται περί τα 500 άτομα κινητικά ανάπηρα με την ευρεία έννοια του όρου όπως αναφέρει και ο πρόεδρος της ομοσπονδίας κινητικά αναπήρων κύριος Δημητριάδης.

Οι κακώσεις Ν.Μ. καταστρέφουν το στρώμα μυελίνης, πού προστατεύει τα νεύρα. Όταν η μυελίνη καταστραφεί, τα νεύρα που περιβάλλουν τον Ν.Μ. δεν μπορούν να μεταβιβάσουν τα σήματα από και προς τον εγκέφαλο. Ο Whittemore πού κατέχει την έδρα στον τομέα έρευνας των κακώσεων Ν.Μ. στο πανεπιστήμιο της Louisville και είναι διευθυντής στο Spinal cord injury center του Kentucky , ανακάλυψε ότι τα βλαστικά κύτταρα πού εμβολιάζονται σ’ αυτόν τον κατεστραμμένο Ν.Μ. των αρουραίων μπορούν να μετατραπούν σε κύτταρα μυελίνης, τα οποία στη συνέχεια αναπαράγονται και μεταναστεύουν στους κατεστραμμένους ιστούς. Για την αποκατάσταση των κακώσεων του Ν.Μ., << Υπάρχει ελπίδα, αλλά έχουμε πολύ δρόμο. Η έρευνα βελτίωσε τη λειτουργικότητα στα ποντίκια με ελεγχόμενο τραυματισμό αλλά δεν τα θεράπευσε>>,λέει Dr . Brian J . Cummings του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια- IRVINE . Τά κύτταρα αυτά επιβίωσαν και αναπαράχθηκαν στο σημείο του τραύματος σε διάστημα 17 εβδομάδων από την κάκωση. Τα κύτταρα μετατράπηκαν σε νευρώνες πού πραγματοποιούσαν διαβιβαστικές συνάψεις μεταξύ τους, όπως ανέφεραν οι ερευνητές. Τα ποντίκια που εμβολιάστηκαν παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στον κινητικό συντονισμό και την βάδιση 16 εβδομάδες μετά την μεταμόσχευση.

Τα ανθρώπινα νευρικά βλαστικά κύτταρα μπορούν να αντικαταστήσουν τα κατεστραμμένα κύτταρα και να βελτιώσουν την λειτουργικότητα.

Η προοπτική αποκατάστασης ύστερα από μία τέτοια επέμβαση μεταμόσχευσης βλαστοκυττάρων αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την χώρα μας αν σκεφτεί κανείς την μάστιγα των τροχαίων στην χώρα μας και ιδιαίτερα την εμπλοκή των νέων σε αυτά.

Τα βλαστοκύτταρα, τα πρωτόγονα αυτά νευρικά κύτταρα, έχουν την δυνατότητα να αναπτύξουν διακλαδώσεις δημιουργώντας τους γνωστούς σε όλους μας άξονες και δενδρίτες και να συνδεθούν δηλαδή με άλλα κύτταρα,να κάνουν συνάψεις δίνοντας λειτουργικότητα στην περιοχή πού την έχει χάσει.

Είναι γεγονός ότι για την τραυματική παραπληγία και τετραπληγία οι διάφορες θεραπείες ήταν σε τέλμα πέρα από τις προσπάθειες φυσικοθεραπειών και αποκατάστασης και το να μάθει να ζει κανείς με το τεράστιο αυτό πρόβλημα. Επομένως οτιδήποτε μπορεί να φανεί χρήσιμο, πρέπει κανείς να το βλέπει θετικά.

Ο υπό την διπλή ειδικότητα νευρολόγος αλλά και παθολογοανατόμος CARLOS LIMA Πορτογάλος με έδρα το νοσοκομείο ” EGAS MONIZ ” της Λισσαβόνας, μετά από 18 χρόνια παρατηρήσεων και πειραμάτων κατέληξε σε ασφαλή συμπεράσματα, σχετικά με τον τρόπο δράσης των βλαστοκυττάρων όταν αυτά εμφυτευτούν στο σημείο της βλάβης του Ν.Μ. Ο Δρ. ΛΙΜΑ από το 2001 προΐσταται διεθνούς πρωτοκόλλου υπό την άμεση εποπτεία του νοσοκομείου Egas Moniz -Λισσαβόνας.

Το συγκεκριμένο πρωτόκολλο αναφέρεται στην ηλικία του υπό μεταμόσχευση ατόμου, το μέγεθος της βλάβης, και το χρονικό διάστημα από την κάκωση. Έτσι οι κακώσεις Δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 3 εκατοστά από το Α4-Α7 και τα 4 εκ. από το Θ1-Θ10. Η ηλικία των ασθενών να κυμαίνεται από τα 18 έτη και μέχρι το 40ο έτος. Το χρονικό διάστημα από την κάκωση να είναι υπό προϋποθέσεις από ένα έτος έως εννέα. Σημαντικό ρόλο παίζει η μυϊκή μάζα του τραυματία καθόσον ο ασθενής θα πρέπει να βρίσκεται σε υψηλού επιπέδου σημείο ετοιμότητας και αυτό επιτυγχάνεται από την έντονη κινησιοθεραπεία όλο το διάστημα πού προηγείται της επέμβασης, έχοντας σαν στόχο τα αγόμενα ερεθίσματα μέχρι το σημείο της βλάβης να διατηρούν την οδό επικοινωνίας ανοικτή.

Αν και ο μισός αγώνας σχετίζεται με την επιλογή των κατάλληλων κυττάρων για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος ο άλλος μισός σχετίζεται με την καθοδήγησή τους στον κατάλληλο στόχο.

Η κατανόηση του πώς ο εγκέφαλος και ο Ν.Μ. συνδέονται κατά την εμβρυϊκή ζωή θα μας δώσει περαιτέρω λύσεις στις κακώσεις του Ν.Μ. και γιατί όχι σε άλλες νευροεκφυλιστικές διαταραχές. Άποψη πού έχει και ο Δρ. ZOU από το πανεπιστήμιο του Σικάγο. Οι συνάψεις είναι εργαλεία μάθησης, αλλά αυτές καθαυτές μπορεί να μην είναι αξιόπιστες αποθήκες για μακρόχρονη μνήμη ( Bailey and Kandel ,1993). Μόνιμες μεταβολές στην γονιδιακή έκφραση θα ήταν καταλληλότερες για να καθορίσουν σταθερά τον αριθμό και τις ιδιότητες των συνάψεων ενός νευρώνα και ως εκ τούτου τον τρόπο με τον οποίο ο νευρώνας αυτός αντιδρά με άλλους. Μετά από μια τέτοια μεταβολή γονιδιακής έκφρασης, ένα μεγάλο μέρος της πλαστικότητας για την οποία είναι φυσιολογικά επιφορτισμένες οι συνάψεις μπορεί να κορεστεί και να φτάσει σε ένα τέλος. Το κύτταρο αυτό πού μέχρι τώρα αποτελούσε μια αξιόπιστη αποθήκη πληροφορίας, πιθανότατα έχει χάσει την ικανότητα του για πρόσληψη νέας μακρόχρονης μνήμης. Σύμφωνα με αυτό το συλλογισμό η απόκτηση μακρόχρονης μνήμης παρομοιάζεται με ένα μη αναστρέψιμο βήμα στην κυτταρική διαφοροποίηση προκαλώντας την τελευταία μεταβολή στις ιδιότητες του κυκλώματος. Για ορισμένα είδη νευρώνων όχι για όλους η απόκτηση μιας μακρόχρονης μνήμης μπορεί να είναι θέμα «μιας φοράς». Οι νευρώνες αυτοί και όχι οι μεμονωμένες συνάψεις τους θα ήταν οι μονάδες μακρόχρονης μνήμης και ο αριθμός των νευρώνων πού μπορεί να τροποποιηθεί με αυτό τον τρόπο, θα καθόριζε την ποσότητα μάθησης και μνήμης. Για νευρώνες πού συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο, όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός πού τροποποιείται από την μακρόχρονη μνήμη, τόσο λιγότεροι θα απομένουν διαθέσιμοι για το σκοπό αυτό. Εάν ο συλλογισμός αυτός είναι σωστός, τότε με το πέρασμα του χρόνου, η ικανότητα απόκτησης νέων πληροφοριών και εκπαίδευσης θα αλλοιώνεται δημιουργώντας σοβαρότατο και οξύ πρόβλημα στα ζώα με μακρά διάρκεια ζωής. Υιοθετώντας τους παραπάνω συλλογισμούς ο Nottebohm ,(2002), υποστηρίζει ότι η αντικατάσταση των παλαιότερων νευρώνων με νέους οι οποίοι εκτός των άλλων είναι παροδικοί και αντικαταστάσιμοι- προσφέρει ένα όχημα σταθερής και αυθόρμητης ανανέωσης των εγκεφαλικών κυκλωμάτων.

Θα ήταν σημαντικού ενδιαφέροντος εάν ολόκληρο το παραπάνω σκεπτικό ερχόταν σε πλήρη αρμονία με όσα είναι γνωστά για το ρόλο του ιπποκάμπου στην μάθηση. Εάν όλα τα παραπάνω καταστούν βάσιμα, τότε προκύπτει και μια λογική αιτία για την αντικατάσταση των νευρώνων και ως εκ τούτου είναι δυνατόν να προβλεφθεί το πότε, πού, πώς και κάτω από ποιες συνθήκες θα συμβεί η νευρογένεση. Η αδιαμφισβήτητη νευρογένεση στον ενήλικα ιππόκαμπο, η γένεση νέων κοκκωδών κυττάρων από βλαστικά νευρικά η προγονικά κύτταρα και η ενσωμάτωσή τους στο τρισυναπτικό κύκλωμα του εγκεφάλου είναι χειροπιαστά δεδομένα πού προκαλούν ερωτηματικά ως προς την ισχύ και την αποκλειστικότητα του παλαιού δόγματος.

Μέχρι σήμερα έχουν χειρουργηθεί 100 (εκατό) περιστατικά παγκοσμίως τα περισσότερα στην Πορτογαλία. Τα αποτελέσματα είναι περισσότερο από ενθαρρυντικά. Με βοήθεια στέκονται τέσσερα, χωρίς βοήθεια κανένα, πάνω από 10 ελέγχουν κύστη και έντερο ενώ επαναδραστηριότητα των ηλεκτροφυσιολογικών εξετάσεων έχουν τα 2/3.Γεγονός είναι ό,τι το διάστημα αναμονής είναι μεγάλο, πάνω από χρόνο, και η θέληση για αποκατάσταση Ιώβεια με συνοδό Ηράκλεια δύναμη ψυχής.

Τα πρώτα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν το πρώτο δεκαήμερο Ιουλίου και οι ομάδες συνεργασίας θα συναντηθούν σε ένα πρώτο συνέδριο το Σεπτέμβριο τρέχοντος έτους για τα πρώτα συμπεράσματα.

ΙΑΣΩ GENERAL, 22.05.2006

Αφήστε μια απάντηση